Op 7 oktober vond in de Haard een podiumgesprek over Verbindende Communicatie plaats. Monique Hoogakker verzorgde een inleiding over verbindende communicatie in groepen. Daarbij stond de vraag centraal hoe we op vreedzame wijze informatie kunnen uitwisselen en verschillen kunnen overbruggen, terwijl we rekening houden met menselijke waarden en behoeften.
Daarna nam Monique met 2 andere gasten deel aan het podiumgesprek. Hierbij kwamen o.a. de vluchtelingen ter sprake die in Heumensoord opgevangen worden. Welke gevoelens roept dit bij de Nijmeegse bevolking? En hoe kunnen we daarmee omgaan? Paul Oosterhoff leidde het gesprek. Een impressie van de avond is hieronder te lezen.
“De grootste bron van vreugde is het bijdragen aan het welzijn van anderen en jezelf ”
Inleiding door Monique Hoogakker
Monique gaf haar inleiding over verbindende communicatie aan de hand van een persoonlijk verhaal. Ze had een gesprek met een vriendin over haar bedrijf. De continue stroom van vragen van haar vriendin ,,Heb je wel een goed business-plan ? Heb je de kansen en bedreigingen op een rij? …. ” riep irritatie bij haar op. De vriendin was in haar ogen dominant en haar gedrag deed haar aan haar moeder denken. De gedachte kwam op: “Wat een betweter is ze” Ze stond klaar om haar een verwijt te maken. Gelukkig realiseerde ze zich op tijd dat ze kon stoppen en drie keer diep ademhalen. Mijn intentie is verbinding. “Datgene wat een ander doet of zegt is slechts een aanleiding”, volgens Marshall Rosenberg, de grondlegger van het gedachtegoed. “De oorzaak van mijn gevoel is de onderliggende behoefte”. Hiermee neem je de verantwoordelijkheid voor je gevoel en leg je de schuld niet bij de ander. De irritatie hing samen met de behoefte dat ze gehoord had willen worden en de behoefte aan gelijkwaardigheid. Hierdoor stond Monique stil bij wat belangrijk was voor haar op dat moment, ze gaf zichzelf empathie en daardoor ontstond er vanzelf ruimte om te kunnen zien dat de vriendin waarschijnlijk graag wil bijdragen en meedenken. Door deze behoeften te benoemen en te checken bij de vriendin ontstaat er ruimte voor wezenlijk contact. Het gaat erom te luisteren naar je eigen hart en naar het hart van de ander.
We oordelen vaak (goed, fout), interpreteren en analyseren. Elk oordeel over een ander is een onbewuste uiting van onze eigen onvervulde behoefte. Er ligt een schat in verborgen. Het model van Geweldloze Communicatie bestaat uit 4 stappen: waarneming, gevoel, behoefte en verzoek. Deze stappen geven meer kans op verbinding en compassie. Tijdens de cursus Verbindende Communicatie, heartfulness, die Monique geeft, leer je vaardigheden die de kans op verbinding vergroten. Monique eindigde de inleiding met de opmerking dat ze hoopte dat ze ons nieuwsgierig had gemaakt naar Verbindende Communicatie (www.hanfortmanncentrum.nl-levenskunst).
Podiumgesprek: Ruimte maken voor de ander
Naast Monique Hoogakker namen Saïd Bouharrou, bestuurslid van de Nijmeegse Al Mosliminmoskee en Frances Nijssen, organisatiecoach en bestuurslid van Jewel Heart, centrum voor Tibetaans Boeddhisme in Nijmegen, deel aan het Podiumgesprek. Het gesprek dat geleid werd door Paul Oosterhoff begon met een paar algemene opmerkingen over verbindende communicatie. De drie deelnemers waren het eens over het belang van ruimte bij communicatie. Of er ruimte is hangt er bijvoorbeeld van af of iemand goed uitgerust is (Monique). Ruimte maken voor de ander kan betekenen dat je niet te veel wilt, niet vooringenomen maar nieuwsgierig bent (Frances). Bij een sollicitatiegesprek ligt alles vast, is er geen of weinig ruimte. Het is dan de vraag of je openingen kunt maken (Saïd). Wanneer er iets niet duidelijk is, is het van belang om door te vragen (Monique). Geduld en flexibiliteit spelen een grote rol. Je moet als eerste bewegen ook als de ander vervelend doet. Dan bestaat er een kans dat de ander ook gaat bewegen. Je verleidt een beetje. Hier speelt de boeddhistische levensinstelling een rol. Alles hangt met elkaar samen, heel veel is beïnvloedbaar (Frances).
Verbindende communicatie in de praktijk
Na deze inleidende opmerkingen kwam Paul bij de actualiteit uit. De komst van vluchtelingen roept in Nijmegen allerlei gevoelens van onrust, angst en onzekerheid op. Hoe kunnen we het gesprek hierover voeren? Mensen maken zich zorgen over de komst van vluchtelingen en willen veiligheid. Ze willen gehoord worden (Saïd, Monique). Dat is wat er op TV, bijvoorbeeld bij Pauw, nauwelijks gebeurt. De media zijn een monster. Politici communiceren zelden verbindend. Frances gelooft in persoonlijk contact. Ze zou graag zien dat de gemeente het mogelijk zou maken om daadwerkelijk in contact te komen met vluchtelingen (meet en greet). De afgelopen maanden hebben de asielzoekers een (ander) gezicht gekregen. Het beeld van het verdronken jongetje op het strand heeft veel veranderd. Vanuit de zaal wordt gewezen op de kwalijke rol die religie in veel conflicten lijkt te spelen. Iemand anders brengt daartegenin dat de ware oorzaken van conflicten vaak niet religieus van aard zijn, maar politiek en economisch en bijvoorbeeld gaan over het bezit van olie. Saïd noemde een hoopgevend voorbeeld van persoonlijk contact tussen vertegenwoordigers van verschillende religies. Hij heeft een goed persoonlijk contact met Piet Muller van de Raad voor Levensbeschouwing en Religie Nijmegen, die zich in de zaal bevond. Zij hebben samen de Verklaring van Nijmegen ondertekend. De bedoeling van deze verklaring was het voorkomen dat de spanningen uit het Midden-Oosten zouden overslaan naar Nijmegen.
Woede transformeren
Het gesprek kreeg een andere wending door Eckehard Muth, pastor van de Boskapel die opstond in de zaal. Hij mistte de emotie in het gesprek. Hij was boos op Wilders. De kwestie van de vluchtelingen is ingewikkeld. Woede brengt echter geen verbinding tot stand. In zijn functie van Pastor van de Boskapel moet Ekkehard contact maken. Als persoon lukt hem dat niet.
“Monique reageerde empathisch door in te schatten wat voor hem wezenlijk belangrijk zou kunnen zijn: “voel je je misschien boos, omdat authenticiteit – eigenheid belangrijk voor je is?”. Vanuit Geweldloze Communicatie is het essentieel om contact te maken met je woede en met de energie ervan. Dan kun je onderzoeken welke behoeften er bij jou onder liggen, hier contact mee maken en zo de woede transformeren. Pas daarna kun je kiezen om eventueel het gesprek aan te gaan met de ander. Hierbij voor ogen houdende dat ook onder extreme meningen behoeften schuilgaan.”
De discussie eindigde niet met een definitieve oplossing. Verbindende communicatie blijft een werk in uitvoering.
De podiumgesprekken vinden 3 maal per jaar plaats in Nijmegen en worden georganiseerd in een samenwerkingsverband van Het Huis van Compassie, de Raad voor Levensbeschouwing en Religie Nijmegen, Vincent de Paul Center, Augustijns Centrum de Boskapel.