Verslag avond over Roze ouderen in Nijmegen

16 december 2014

Theatergroep GRAYOp 30 oktober organiseerden we samen met SWON het seniorennetwerk een avond over en met roze ouderen in Nijmegen. In haar welkomstwoord vertelde Caroline Kooij, bestuurder van SWON het seniorennetwerk, een persoonlijk verhaal over roze ouderen. Vervolgens stond Paul Oosterhoff even stil bij het gevarieerde karakter van de avond: én een lezing én een toneelstuk én opening van een expositie.

Als eerste spreekt Kees Scheffers, geestelijk verzorger, over de emancipatie van roze ouderen en de problemen waar zij mee te maken krijgen. Voor velen was het onderwerp homoseksualiteit lang taboe. Het gaat om een verborgen groep die levenslang zijn gevoelens heeft weggestopt, zijn seksuele identiteit heeft verzwegen. Velen van hen waren getrouwd en kregen kinderen. Kees Scheffers komt daarna met een concreet voorbeeld over de schaamte die iemand voelt om gezien te worden met 2 vrienden (of vriendinnen) die ineens hand in hand gaan lopen. Uit de kast komen is een doorgaand proces. Homoseksualiteit is geen ziekte, gewoon een variant, de oorzaak is niet zo belangrijk. Het uit de kast komen van bekende politici is belangrijk voor de emancipatie, voor de erkenning van homoseksuelen in de maatschappij. Scheffers noemt de namen van Ien Dales, Onno Hoes, Herman Tjeenk Willink. Daarnaast noemt hij 2 Amerikaanse vrouwen die 72 jaar bij elkaar waren.

Redenen voor afwijzing van homoseksualiteit stonden in de Bijbel, o.a. in de brieven van de apostel Paulus. We moeten de Bijbel echter binnen zijn tijd zien. De R.K. Kerk beschouwt een homoseksuele relatie als niet op voortplanting gericht en als niet volwaardig. Ondanks het officiële beleid van de R.K. Kerk heeft Kees Scheffers als homo binnen de Kerk als pastoraal werker zonder problemen kunnen werken. Binnen de Protestantse Kerken zijn er homoseksuele en lesbische dominees te vinden.

Erkenning is belangrijk voor de oudere homoseksueel. Er is sprake van veel eenzaamheid en depressie onder oudere homoseksuelen. Velen van hen zijn vroeger getrouwd geweest. Omdat de schoonfamilie wegvalt is er minder kans op mantelzorg. Oudere lesbische vrouwen zijn vaker alleen. In bejaardentehuizen is er sprake van discriminerende opmerkingen en insinuaties. Ook zijn er bejaarden met homoseksuele kinderen die gediscrimineerd worden. Kees Scheffers eindigt met de opmerking dat roze ouderen er gewoon bij horen.

Vervolgens is het optreden van GRAY met de theatervoorstelling ‘Ik weet het nog heel goed’. In dit sketchachtige toneelstuk wordt het proces van dementering van een oudere homoseksueel aanschouwelijk gemaakt. Op een luchtige wijze worden, afgewisseld met muziek, de verschillende stadia van dementie in beeld gebracht. Beginnende verstrooidheid, het de kop in het zand steken, problemen van de omgeving bij beginnende Alzheimer, problemen van de partner, decorumverlies, het komt allemaal aan de orde. Ook passeren de revue het personeelsgebrek in een verzorgingstehuis, het taboe op seksualiteit in een verzorgingstehuis, het feit dat de dementerende z’n partner niet meer herkent en de relatie die verandert. De positieve, tedere en ontroerende momenten ontbreken hierbij niet.

Als laatste onderdeel volgt een korte toespraak van Leo van Adrichem bij de feestelijke opening van de fototentoonstelling ‘Weg achter de Geraniums’. In zijn fototentoonstelling laat hij de kracht van oudere homo’s, lesbische vrouwen en transgenders zien. Ze worden geportretteerd in hun beroep of bij hun favoriete bezigheid. Onder de foto’s staan korte kenmerkende uitspraken. De serie foto’s groeit nog.